kuba.kruszyn4@gmail.com
Wprowadzenie
W 2021 roku Aday i współpracownicy dokonali systematycznego przeglądu badań klinicznych, w których dokonywano pomiaru cech i stanów psychicznych osób badanych, aby sprawdzić czy i jak przewidują one efekty przyjęcia substancji psychodelicznej. Analiza jakiej dokonali wykazała, że cechy takie jak otwartość na doświadczenie, absorpcja i akceptacja, a także niski opór jako stan zwiększały prawdopodobieństwo wystąpienia doświadczenia mistycznego i generalnie wiązały się z bardziej pozytywnym doświadczeniem, z kolei niska otwartość, opór, niepokój i dezorientacja wiązały się z częstszymi reakcjami niepożądanymi. Niniejszy artykuł ma na celu szersze omówienie znaczenia owych cech i stanów oraz przedstawienie potencjalnych sposobów na ich zmianę.
Absorpcja
Cecha absorpcji oznacza zdolność i tendencję do bycia całkowicie pochłoniętym daną aktywnością, w szczególności taką, która wymaga wykorzystania wyobraźni. Wysoka absorpcja wiąże się między innymi z większą łatwością do wchodzenia w odmienne stany świadomości, w tym większą podatnością na hipnozę i zdolnością do przywoływania wyrazistych wyobrażeń. Osoby posiadające tę cechę również częściej deklarują bycie świadkiem zjawisk paranormalnych. W badaniach klinicznych nad wykorzystaniem substancji psychodelicznych absorpcja pozytywnie korelowała z doświadczeniem mistycznym i rozpadem ego oraz przewidywała silniejsze efekty wizualne.
Choć absorpcja jest postrzegana jako względnie trwała cecha osobowości i jest dość złożonym konstruktem, jesteśmy w stanie wpłynąć na jeden z jej komponentów, mianowicie zdolność do pełnej koncentracji na tym co robimy lub czego doświadczamy. Koncentracja to umiejętność, którą możemy wyćwiczyć i pomocna w tym może być przykładowo medytacja. Jednocześnie na zdolność do koncentracji wpływa nasza aktualna dyspozycja, o którą warto zadbać przed przystąpieniem do sesji psychodelicznej. Chodzi tu przede wszystkim o to by postarać się uporać z wszelkimi stresującymi sprawami z życia codziennego odpowiednio wcześnie, tak by móc podejść do doświadczenia z możliwie spokojnym, czystym umysłem. Psychodeliki znane są z tego, że amplifikują stany emocjonalne jakich doświadczamy dlatego, jeżeli w ostatnim okresie znajdujesz się w nie najlepszej kondycji psychicznej, być może warto się zastanowić, czy jest to odpowiedni moment na podróż psychodeliczną.
Otwartość na doświadczenie i opór
Otwartość na doświadczenie to cecha osobowości zaliczana obok ekstrawersji, neurotyzmu, sumienności i ugodowości do tak zwanej Wielkiej Piątki. Osoby o wysokim nasileniu tej cechy charakteryzują się bogatą wyobraźnią, wrażliwością estetyczną, liberalnymi poglądami, większą świadomością własnych uczuć, ciekawością poznawczą i otwartością na to co nowe. Otwartość na to co nowe to nie tylko gotowość do zmiany swoich przekonań, ale też do eksperymentowania i wychodzenia z własnej strefy komfortu. Jest ona, więc szczególnie przydatna w przypadku, często nieprzewidywalnych, doświadczeń w poszerzonych stanach świadomości, w trakcie których możemy wrócić świadomością do trudnych wspomnień i ponownie przeżyć nieprzyjemne emocje, które na co dzień wypieramy.
Jeżeli w życiu codziennym odczuwamy silny opór, wobec tego co trudne i nieznane, jest spora szansa, że ciężko będzie nam w pełni poddać się doświadczeniu psychodelicznemu. Między innymi z tego powodu rozsądne jest rozpoczęcie swojej przygody z psychodelikami od mniejszej dawki. Poza tym, sposobem na zwiększenie tolerancji nieprzyjemnych doznań może być celowe angażowanie się w nieprzyjemne choć raczej bezpieczne aktywności. Przykładem może być wypowiadanie się na forum publicznym pomimo lęku przed oceną lub jazda rollercoasterem (która tak jak podróż psychodeliczna wiąże się z intensywnymi emocjami, utratą poczucia kontroli i pewną nieprzewidywalnością).
Niepokój i dezorientacja
Niepokój i dezorientacja to stany, które mogą często towarzyszyć osobom, które po raz pierwszy sięgają po psychodeliki. W tym przypadku główną rolę odgrywa edukacja na temat działania substancji, aby wiedzieć, czego można się po niej spodziewać. Dodatkowo pomocna może być obecność doświadczonego sittera, który w razie pojawienia się nieprzyjemnych doznań przypomni o tym, że to tylko efekt zażycia substancji, który z czasem przeminie. W obniżeniu lęku mogą również pomóc relaksująca muzyka oraz odpowiednie techniki oddechowe. Dobrze jest też pamiętać, że lęk jest naturalną reakcją na to co nieznane i warto po prostu go zaakceptować.
Nietrudno jest dostrzec, że omówione cechy i stany są ze sobą ściśle powiązane a ich poziom ostatecznie przekłada się na to z jaką łatwością jesteśmy w stanie poddać się doświadczeniu, co z kolei często determinuje jego konsekwencje. Dlatego tak ważne jest poświęcenie czasu na odpowiednie przygotowanie, aby zadbać nie tylko o swój komfort fizyczny, ale przede wszystkim też psychiczny. Zapewnienie sobie czasu i przestrzeni na autorefleksję, wypracowanie intencji, dostrzeżenie i akceptacja emocji jakie się pojawiają, wszystko to może pomóc nam oswoić się z tym co nas czeka, tym samym usprawniając i pogłębiając cały proces.
Podsumowanie
Wiele czynników wpływa na subiektywne efekty przyjęcia substancji psychodelicznej, a wśród nich szczególne znaczenie mają indywidualne cechy jednostki i stan psychiczny bezpośrednio przed sesją. Choć omawiane tutaj cechy takie jak otwartość na doświadczenie, absorpcja i akceptacja są w dużym stopniu utrwalonymi predyspozycjami, ich znaczenie w kontekście doświadczenia psychodelicznego głównie sprowadza się do tego jak łatwo jesteśmy w stanie odpuścić kontrolę, zaufać procesowi i dać się ponieść. Są to więc pewne postawy, które jesteśmy w stanie wypracować i stany, na które możemy wpłynąć, dzięki praktyce i odpowiednim przygotowaniom.
Link do źródła
Bibliografia
Aday, J. S., Davis, A. K., Mitzkovitz, C. M., Bloesch, E. K., & Davoli, C. C. (2021). Predicting reactions to psychedelic drugs: A systematic review of states and traits related to acute drug effects. ACS Pharmacology & Translational Science, 4(2), 424-435.
Costa, P. T, & McCrae, R. R. (1985). The NEO Personality Inventory: Manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources
Haijen, E. C., Kaelen, M., Roseman, L., Timmermann, C., Kettner, H., Russ, S., … & Carhart-Harris, R. L. (2018). Predicting responses to psychedelics: a prospective study. Frontiers in pharmacology, 9, 897.
Hölzel, B., & Ott, U. (2006). Relationships between meditation depth, absorption, meditation practice, and mindfulness: A latent variable approach. Journal of Transpersonal Psychology, 38(2), 179-199.
Jamieson, G. A. (2005). The modified Tellegen absorption scale: A clearer window on the structure and meaning of absorption. Australian Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 33(2), 119.
Kwieciński, T. (2022). Follow the call. BookEdit.
Lifshitz, M., Van Elk, M., & Luhrmann, T. M. (2019). Absorption and spiritual experience: A review of evidence and potential mechanisms. Consciousness and cognition, 73, 102760.
Jak przygotować się do doświadczenia psychodelicznego. Przewodnik (michalpasterski.pl)
Polskie Towarzystwo Integracji Psychodelicznej zachęca Cię do skorzystania z usług
profesjonalnej terapii, w Państwie w którym jest to legalne. Nie sugerujemy korzystania z
żadnych nielegalnych substancji. Artykuł ma charakter edukacyjny, nastawiony na redukcję
ewentualnych szkód spowodowanych brakiem dostępu do rzetelnej informacji.